In tegenstelling tot wat nog steeds (te) veel mensen denken, heeft iedereen minstens zeven à acht uur nachtrust nodig. “Ik vergelijk dat altijd met een computer”, vertelt dokter Servaas Bingé. “Wanneer je die dagenlang laat presteren zonder eens uit te zetten, begint hij te vertragen, gewoon omdat er te veel open staat. Even uitschakelen en laten rusten kan dan wonderen doen. Met het menselijke lichaam is dat niet anders: op biochemisch niveau worden er zodanig veel afvalstoffen in opgestapeld dat een regelmatige reset aan de orde is.”
Voldoende slaap is daarbij van cruciaal belang. En dan hebben we het enerzijds over kwaliteit – genoeg diepe slaap – en duur, zodat je alle slaapcycli meeneemt. Ook consistentie is een factor: ga zoveel mogelijk op hetzelfde moment slapen en sta op hetzelfde moment op. En wees voorzichtig met alcohol: die heeft een nefast effect op de slaaparchitectuur en bijgevolg je emotionele veerkracht. Het is trouwens ook een mythe dat je slaap kan inhalen en het probleem oplossen door het gat in het weekend te slapen wanneer je in de week veel te lang hebt doorgewerkt: je verschuift alleen maar je bioritme.
Het is een mythe dat je slaap kan inhalen en het probleem kan oplossen door in het weekend te slapen: je verschuift alleen maar je bioritme
De beste manier is eigenlijk nog altijd om de natuur te volgen: in de zomer zijn we energieker, omdat het langer licht blijft. Dan kan het geen kwaad om wat langer op te blijven. Maar in de winter, wanneer het sneller donker wordt en onze cellen geen positieve lichtimpact krijgen, kan het verstandig zijn om al eens om 21 uur in bed te kruipen, omdat ons lichaam veel sneller slaapvermogen aanmaakt. Het komt erop neer ons meer als natuurlijke wezens te gedragen, wat we ook zijn, maar waarnaar we ons niet vaak gedragen. “Een winterslaap houden is nu misschien wel iets té drastisch”, lacht Servaas Bingé, “maar door in de winter vroeger te gaan slapen volg je wel dat principe.”
“Heel wat ondernemers zijn vandaag bezig met hun lichaam, maar dan vooral in termen van beweging en voeding”, vult Seppe De Baerdemacker, CEO van PEAK Coaching uit. “Ironisch genoeg is het, zeker onder hardwerkende ondernemers, wel nog altijd hip om te zeggen dat je met vier uur slaap per nacht toekomt. Gelukkig is dat iets of wat aan het keren: volgens mij zullen we er binnen de vijf jaar tegen elkaar over uitpakken dat we negen uur hebben geslapen. En hoe goed onze energie wel niet is (lacht).”
Op biochemisch niveau worden er zodanig veel afvalstoffen in het menselijke lichaam opgestapeld dat een regelmatige reset aan de orde is
Maar hoe kan je meten of je effectief voldoende slaapt? Ten eerste door zelf aan te voelen hoe uitgerust je ’s ochtends opstaat: luister naar je lichaam. Daarnaast kan je je stressvermogen-levels laten testen: heb je te veel stress, dan zal je veel moeilijker in slaap geraken. Maar de ultieme manier om je slaappatroon te onderzoeken, is via een slaapstudie. Daar kan bijvoorbeeld slaapapneu naar boven komen - zeker bij mensen van een bepaalde leeftijd die wat zwaarder zijn - waarbij je onbewust tientallen keren per nacht wakker wordt, wat uiteraard nefast is voor de slaapkwaliteit.
De ultieme slaaptip: bouw zoveel mogelijk routine in. Met onze kinderen doen we dat, waarom dan niet als volwassene? Uiteindelijk is alles in het leven gewoonte en voldoende slaap.